Astma en hyperventilatie zijn twee ademhalingsproblemen die vaak met elkaar worden verward omdat ze beide kortademigheid en ademnood veroorzaken. Hoewel er overeenkomsten zijn, zijn de oorzaken en behandelingen van deze aandoeningen nogal verschillend. In deze blog geven we de belangrijkste verschillen tussen astma en hyperventilatie en de behandelmogelijkheden voor beide aandoeningen weer.
Wat is astma?
Astma kan omschreven worden als een chronische aandoening van de luchtwegen waarbij ontsteking en vernauwing van de luchtwegen leidt tot ademhalingsmoeilijkheden. Bij een astma-aanval trekken de spieren rond de luchtwegen samen en produceren de luchtwegen extra slijm. Dit zorgt voor een nog moeilijkere ademhaling. Uitlokkende factoren voor astma-aanvallen zijn vaak allergenen, zoals stof, pollen of rook, of door inspanning en koude lucht.
De belangrijkste symptomen bij astma zijn kortademigheid, een piepende ademhaling, hoesten (vooral ’s nachts en vroeg in de ochtend) en druk op de borst.
Wat is hyperventilatie?
Hyperventilatie is een ademhalingsstoornis waarbij een persoon sneller en dieper gaat ademen dan nodig is. Hierdoor wordt er teveel koolstofdioxide uitgeademd. Dit leidt tot een verstoorde balans in het bloed. Hyperventilatie kan een gevolg zijn van angst, stress of paniek en kan plots optreden. In tegenstelling tot astma is hyperventilatie meestal niet chronisch en kan het worden veroorzaakt door emotionele factoren.
Belangrijke symptomen van hyperventilatie zijn tintelingen in handen en benen, duizeligheid en licht worden in het hoofd, gevoel van benauwdheid maar zonder piepende ademhaling en spierspanning of krampen.
Verschillen tussen astma en hyperventilatie
| KENMERK | ASTMA | HYPERVENTILATIE |
| OORZAAK | Chronische ontsteking van de luchtwegen | Stress, angst, paniek of ademhalingsstoornis |
| PERMANENTIE | Chronische aandoening | Tijdelijk, vaak stress-gerelateerd |
| SYMPTOMEN | Kortademigheid, piepende ademhaling, hoesten, druk op de borst | Tintelingen, duizeligheid, oppervlakkige ademhaling, spanning |
| UITLOKKERS | Allergenen, inspanning rook | Stress, angst, panieksituaties |
| FREQUENTIE | Terugkerende aanvallen | Meestal incidentieel |
Behandeling van astma
Aangezien astma een chronische aandoening is, richt de behandeling zich op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van de aanvallen. Astma-medicatie is doorgaans onderverdeeld in twee categorieën: langwerkende medicatie om ontsteking te verminderen en kortwerkende medicatie bij acute aanvallen. Ontstekingsremmers, zoals inhalatiecorticosteroïden, verminderen de ontsteking in de luchtwegen en voorkomen op die manier aanvallen. Daarnaast bestaan er ook luchtwegverwijderaars, zoals salbutamol, die ervoor zorgen dat de luchtwegen snel ontspannen. Deze laatste is dan ook nuttig bij een acute aanval. Bovendien kan het vermijden van bekende triggers zoals rook, stof of allergenen ook helpen om de frequentie van de aanvallen te verminderen.
Een nauwgezette opvolging door een arts is belangrijk voor mensen met astma waarbij de medicatie en aanpak regelmatig wordt geëvalueerd.
Behandeling van hyperventilatie
Hyperventilatie is meestal niet chronisch en kan vaak verholpen worden door ademhalingsoefeningen en stressmanagement. In tegenstelling tot astma is medicatie zelden nodig. De behandeling is vooral gericht op het herstellen van een normale ademhaling.
Door bijvoorbeeld te ademen in een papieren zak of de ademhaling te vertragen, kan de koolstofdioxidebalans in het bloed worden hersteld. Een diafragmatische ademhaling helpt vaak om rustig te worden. Ook cognitieve gedragstherapie kan nuttig zijn voor mensen die hyperventilatie krijgen door angst of paniek. Dit kan helpen om stress en angstgevoelens beter te beheersen. Verder kunnen ook regelmatige ontspanningstechnieken helpen om stress te verminderen en zo hyperventilatie-aanvallen te voorkomen.
Hoewel astma en hyperventilatie vergelijkbare symptomen kunnen hebben, zijn het verschillende aandoeningen met uiteenlopende oorzaken en behandelingen. Astma is een chronische aandoening, terwijl hyperventilatie meestal tijdelijk is en sterk verband houdt met stress en emotionele factoren. Door inzicht te krijgen in deze verschillen, kan men de juiste behandeling vinden en beter leren omgaan met de specifieke ademhalingsproblemen.
Het is belangrijk om bij terugkerende ademhalingsproblemen een arts te raadplegen om de juiste diagnose te krijgen en een persoonlijk behandelplan op te stellen.
“Blijf groeien en ontdekken, elke stap telt!”
Sabin Van Crombrugge
